Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the complianz-gdpr domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/hoadamne/bodhimedia.org/wp-includes/functions.php on line 6114
Nguyễn Hưng Quốc: Tôi là người Việt Nam • Bodhi Media

Nguyễn Hưng Quốc: Tôi là người Việt Nam

Đầu năm 2010, Trịnh Hội về Úc, mang máy móc đến văn phòng của tôi ở đại học để phỏng vấn vài câu cho cuộn băng ca nhạc về chủ đề “Tôi là người Việt Nam” của Paris by Night. Thời gian giới hạn, tôi không nói hết được ý nghĩ của mình.

Đại khái, tôi bảo: Cần ghi nhận là câu nói “Tôi là người Việt Nam” từ miệng một người Việt đang sống ở hải ngoại khác với câu nói “Tôi là người Việt Nam” từ miệng một người Việt trong nước. Với người Việt trong nước, đó là chuyện bình thường, tự nhiên và đương nhiên. Với người Việt ở hải ngoại, đó là một sự khẳng định đầy ý thức, một sự lựa chọn đầy tâm huyết.

Bởi, trên thực tế và trên nguyên tắc, phần lớn người Việt ở hải ngoại không còn hoàn toàn là người Việt nữa. Về phương diện địa lý, họ sống rất xa Việt Nam, không phải ai cũng có cơ hội về thăm Việt Nam; về phương diện xã hội, hầu hết các quan hệ của họ đều ở ngoài Việt Nam; đặc biệt, về phương diện pháp lý, họ không còn mang quốc tịch Việt Nam, nghĩa là họ không còn là công dân Việt Nam nữa.

Trong hoàn cảnh như thế, họ không đương nhiên là người Việt Nam. Nhiều người, nhất là những người thuộc thế hệ thứ 2 hoặc thế hệ một rưỡi, tức những người hoặc sinh ra ở hải ngoại hoặc ra ngoại quốc từ lúc nhỏ, từ chối làm người Việt Nam. Họ hội nhập hẳn vào xã hội mới, không còn quan hệ gì với đất nước và con người Việt Nam.

Tuy nhiên, đại đa số người Việt ở hải ngoại, đặc biệt những người thuộc thế hệ thứ nhất, đều chọn lựa làm người Việt Nam, đều tự định nghĩa mình, trước hết, là người Việt Nam; đều xem cái gọi là Việt Nam là bản sắc chính của mình.

Trong cái gọi là bản sắc ấy, có nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là ngôn ngữ.

Ngôn ngữ không phải chỉ là một phương tiện giao tiếp mà còn là một nơi chất chứa những ký ức tập thể và ký ức văn hoá của một dân tộc. Nói tiếng mẹ đẻ là làm thức dậy cả một quá khứ của bản thân và gia đình, hơn nữa, cả một lịch sử của dân tộc. Chỉ một tiếng “chú”, tiếng “bác”, tiếng “cô”, tiếng “dì”, v.v… trong cách xưng hô, chúng ta đã nghe vang dậy dư âm của một nền văn hóa làng xã dựa trên tinh thần gia tộc ngày xưa.

Có thể nói một cách tóm tắt thế này: là một người Việt Nam, theo tôi, là kẻ, trước hết, có thể sử dụng tiếng Việt để liên thông không những với những người khác trong cộng đồng mà còn với quá khứ, với truyền thống, với lịch sử của dân tộc; và qua sự liên thông ấy, trở thành một thành phần gắn bó mật thiết với cả cái khối cộng đồng và cái khối dân tộc vĩ đại chung quanh mình.

Chính sự gắn bó ấy mới là yếu tố chính.

Câu “Tôi là người Việt Nam”, do đó, có nghĩa là tôi thuộc về Việt Nam, tôi vui nỗi vui của Việt Nam, buồn nỗi buồn của Việt Nam, tôi còn lưu luyến với quá khứ của Việt Nam và còn khắc khoải về tương lai của Việt Nam.

Nói cách khác, nếu một lúc nào đó, chúng ta hoàn toàn hờ hững với Việt Nam, mặc kệ Việt Nam, không cảm thấy có bất cứ sợi dây liên kết nào giữa chúng ta và Việt Nam nữa thì chúng ta cũng không còn là người Việt Nam nữa.

Bài ngẫu nhiên

Bài mới